Γιατί αξίζει να γίνεις και εσύ Πρόσκοπος

Αρθρογραφος: Ομάδα Σύνταξης
Ημ/νια Έκδοσης: 11/07/2019
Κατηγορίες: Προσκοπική Ζωή, Κοινωνία




Συναντήσαμε τον Γενικό Έφορο του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων , κ. Χριστόφορο Μητρομάρα, συζητήσαμε και παρακάτω μπορείτε να βρείτε όλες τις πληροφορίες και γιατί αξίζει να γίνεις και εσύ Πρόσκοπος!

Το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων ιδρύθηκε το 1910 και συμπληρώνει το 2019 109 χρόνια αδιάλειπτης παρουσίας και συστηματικής προσφοράς στην ελληνική κοινωνία. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη κοινωνική οργάνωση στην Ελλάδα, αριθμώντας σήμερα περισσότερα από 25.000 μέλη σε όλη τη χώρα. Είναι μια κίνηση για τους σημερινούς νέους, τους αυριανούς πολίτες, που ανταποκρίνεται στις σύγχρονες προκλήσεις προκρίνοντας την ενεργό συμμετοχή και την ανάληψη πρωτοβουλιών σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής. Σκοπός είναι η διαπαιδαγώγηση παιδιών και εφήβων με την προσκοπική μεθοδολογία, στην οποία περιλαμβάνονται η υπαίθρια ζωή, το ομαδικό παιχνίδι, η αυτενέργεια και η αυτό-εκπαίδευση.

Το Σ.Ε.Π. λειτουργεί υπό την εποπτεία του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων και  συμμετέχει στον Παγκόσμιο Οργανισμό της Προσκοπικής Κίνησης, με εκατομμύρια μέλη σε όλο τον κόσμο, χωρίς καμία διάκριση φυλής, γλώσσας, θρησκείας, εθνικότητας.

-Πόσο σημαντική είναι η επαφή των παιδιών με την φύση και η εξοικείωσή τους με αυτή από μικρή ηλικία?  
Η καλλιέργεια της σχέσης με τη φύση αποτέλεσε και αποτελεί τη βάση του παιδαγωγικού οικοδομήματος της Προσκοπικής Κίνησης Οι Πρόσκοποι διαχρονικά, υλοποιούν τα προγράμματά τους και τις περισσότερες δράσεις τους στην ύπαιθρο, όχι μόνο για να βρίσκονται κοντά στην φύση και να απολαμβάνουν τον καθαρό αέρα, αλλά κυρίως για να ευαισθητοποιήσουν τα μέλη τους σχετικά με τα οφέλη του περιβάλλοντος αλλά και τους κινδύνους που αντιμετωπίζει. Γι’ αυτό και το έκτο άρθρο του Νόμου του Προσκόπου αναφέρει: «ο Πρόσκοπος αγαπά τη φύση και προστατεύει το περιβάλλον».

Στον Προσκοπισμό οι δράσεις στο ύπαιθρο αποτελούν κατ’ αρχήν μέσο ανάπτυξης της περιβαλλοντικής συνείδησης και σε δεύτερο επίπεδο εθελοντική προσπάθεια για την προστασία του περιβάλλοντος. Η περιβαλλοντική εκπαίδευση και η ενεργός δράση για ένα καλύτερο περιβάλλον είναι ενσωματωμένες σε κάθε έκφανση του Προσκοπικού Προγράμματος. Μέσα στη φύση παιδιά και οι νέοι αναπτύσσουν τις προσωπικές τους ικανότητες, αποκτούν κοινωνικότητα μέσω της δράσης σε μικρές ομάδες και γνωρίζουν καλύτερα τον εαυτό τους.

Δεν είναι τυχαίο ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας μέσω ειδικού μνημονίου συνεργασίας, έχει ξεχωρίσει την Προσκοπική Κίνηση η οποία και αποτελεί τον μοναδικό φορέα που έχει λάβει την άδεια να κατασκηνώνει σε δασικούς χώρους. Τα Προσκοπικά τμήματα σε όλη την Ελλάδα κατά τη διάρκεια των διήμερων εκδρομών, των θερινών κατασκηνώσεων και της συμμετοχής τους σε τοπικές ή πανελλήνιες δράσεις που υλοποιούνται στη φύση, παρακολουθούν την κατάσταση των δασικών περιοχών και ενημερώνουν τους αρμόδιους φορείς για τις όποιες παραλήψεις ή αδυναμίες εντοπίσουν. 

-Ποιες αξίες και εφόδια αποκομίζουν από μια τέτοια εμπειρία?    
Ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα στην οποία ανήκουν τα παιδιά υπάρχουν προσαρμοσμένες δραστηριότητες, οι οποίες τους επιτρέπουν να συλλέξουν νέες γνώσεις, να βελτιώσουν υπάρχουσες ικανότητες και να ανακαλύψουν νέες δεξιότητες. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε:

  • Τα Λυκόπουλα (7-11 ετών) μέσα από το παιχνίδι και τις ελκυστικές για την ηλικία τους δραστηριότητες, ανακαλύπτουν τη μαγεία του φυσικού περιβάλλοντος και κατανοούν την κρίσιμη αναγκαιότητα της προστασίας του.
  • Οι Πρόσκοποι (11-15 ετών) δρώντας συλλογικά και ατομικά, έχουν την ευκαιρία να ερευνήσουν τη φύση και τις σημερινές προκλήσεις και να βρουν λύσεις για την άμβλυνση της σημερινής περιβαλλοντικής κρίσης.
  • Η παρέα των Ανιχνευτών (15-18 ετών), σχεδιάζει συλλογικά τις παρεμβάσεις της, τις οποίες και υλοποιεί σε όλη την Ελλάδα.
  • Τα μέλη του Προσκοπικού Δικτύου (18-26 ετών), συμμετέχουν ενεργά και ηγούνται – σε τοπικό και εθνικό επίπεδο – ευρύτερων κοινωνικών πρωτοβουλιών, με στόχο πάντα τη διάχυση του μηνύματος ότι «το περιβάλλον είναι υπόθεση όλων».
Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης στον Προσκοπισμό κτίζει την απαραίτητη βιωματική εμπειρία ετησίως σε περισσότερους από 13,000 παιδιά, εφήβους και νέους ανθρώπους για μια υπεύθυνα βιώσιμη στάση ζωής.

-Μπορούν να συμμετέχουν όλα τα παιδιά ανεξαρτήτως ηλικίας και προηγούμενης εμπειρίας? Είναι εύκολη η εξοικείωση?  
Κατώτερο όριο ηλικίας για την ένταξη ενός παιδιού σε Προσκοπικό Σύστημα είναι τα 7 χρόνια (να πηγαίνουν δηλαδή Β’ Δημοτικού). Η Προσκοπική Κίνηση απασχολεί παιδιά και εφήβους από 7 μέχρι 18 ετών και νέους έως 26 ετών. Ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα που ανήκουν εντάσσονται σε Κλάδους:
  • Στα Λυκόπουλα (από 7 έως 11 ετών)
  • Στους Προσκόπους (από 11 έως 15 ετών)
  • Στους Ανιχνευτές (από 15 έως 18 ετών)
  • Στο Προσκοπικό Δίκτυο (από 18 έως 26 ετών)
Και οι τέσσερις Κλάδοι λειτουργούν µε την επίβλεψη και την ευθύνη εκπαιδευμένων ενηλίκων εθελοντών οι οποίοι διευκολύνουν την εισαγωγή παιδιών και νέων στον Προσκοπισμό, τα βοηθούν ν’ ανακαλύπτουν τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά τους και να διαπαιδαγωγούνται στη συνεργασία και την υπευθυνότητα. 

-Σε τι διαφέρει ο Προσκοπισμός από άλλες εξωσχολικές δραστηριότητες?        
Ο Προσκοπισμός είναι πολυσυλλεκτικός και πολυδιάστατος. Εκεί που οι περισσότερες εξωσχολικές δραστηριότητες για παιδιά και εφήβους προσφέρουν στα παιδιά την ανάπτυξη μίας μόνο ικανότητας, μίας γνώσης ή απλά διασκέδαση, το Προσκοπικό Πρόγραμμα προσφέρει πολυσχιδείς δράσεις. Όλες μας οι δραστηριότητες είναι σχεδιασμένες ώστε να είναι ελκυστικές αλλά και παράλληλα να κοινωνικοποιούν, να ευαισθητοποιούν και να δίνουν αυτοπεποίθηση στα παιδιά, τους εφήβους και τους νέους, για την μετέπειτα ζωή τους. Στους Προσκόπους, το παιδί θα βρει μια παρέα φίλων μέσα στην οποία θα μάθει να συνεργάζεται, θα ανακαλύψει νέες κλίσεις, θα ζήσει νέες εμπειρίες και θα κερδίσει ανεκτίμητες γνώσεις. Τελικά, το παιδί θα έχει τη δυνατότητα να γίνει αυτόνομο, ως άτομο αλλά και ως μέλος του κοινωνικού συνόλου, υποστηρικτικό, ικανό δηλαδή να δείξει ενδιαφέρον για τους άλλους, να ενεργεί μαζί τους και για αυτούς και να μοιράζεται τις ανησυχίες τους. Επίσης, θα έχει τη δυνατότητα να γίνει υπεύθυνο, ικανό να αναλαμβάνει τις ευθύνες για τις πράξεις του, αλλά και αφοσιωμένο, ικανό να διεκδικεί και να δρα, πάντα με σεβασμό σε αξίες και υψηλά ιδανικά. 

-Πόσο διάστημα πρέπει να συμπληρώσει κάποιος για να πάρει τις βασικές γνώσεις ενός Προσκόπου?  
Όσο ασχολείται κανείς με τον Προσκοπισμό τόσο περισσότερο μαθαίνει. Δεν υπάρχει ιδανική ηλικία για να ασχοληθεί κανείς με τον Προσκοπισμό ή ιδανικό διάστημα για να πάρει κάποιες γνώσεις. Καλό είναι να ξεκινάει κάποιος από νωρίς (από την ηλικία του Δημοτικού) για να προλάβει να απολαύσει όλες τις ξεχωριστές εμπειρίες που ο Προσκοπισμός μπορεί να προσφέρει σε κάθε ηλικιακή ομάδα.

-Είναι οικονομικά προσιτός?  
Η ετήσια συνδρομή αρχίζει από τα 25€ και σε αυτή περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων και ασφαλιστική κάλυψη από την ΕΘΝΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ.
Η Προσκοπική Κίνηση έχει καταφέρει να προσφέρει σε πολύ χαμηλό κόστος το πιο σύνθετο πρόγραμμα δραστηριοτήτων για παιδιά και νέους. Ενδεικτικά περιλαμβάνει:
  • Ζωή στη φύση, περιπέτεια και δράση
  • Πολυσχιδείς δραστηριότητες περιβαλλοντικής αγωγής και ανάπτυξη περιβαλλοντικής συνείδησης
  • Οργάνωση δράσεων εστιαζόμενες στην Πολιτική (και ατομική) Προστασία
  • Έμπρακτη στήριξη της τοπικής κοινωνίας μέσω δυναμικών παρεμβάσεων σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση.
  • Εκμάθηση στην πράξη της αξίας των συμμετοχικών-δημοκρατικών διαδικασιών  οργάνωσης, διοίκησης και λήψης αποφάσεων
  • Πρωτότυπους τρόπους γνωριμίας και μελέτης της πολιτιστικής μας κληρονομιάς
  • Πρωτοβουλίες και ευκαιρίες για ανάπτυξη δεξιοτήτων και ικανοτήτων
  • Πρωτότυπα παιχνίδια και πρόσβαση σε τουλάχιστον 200 είδη δραστηριοτήτων (ιστιοπλοΐα, ποδηλασία, αναρρίχηση, πεζοπορία, πτήσεις με αλεξίπτωτο, canoying)
  • Βιωματική εκπαίδευση και καλλιέργεια στάσεων και συμπεριφορών που προάγουν το σεβασμό στη διαφορετικότητα και στα ανθρώπινα δικαιώματα
  • Συμμετοχή σε διεθνείς δράσεις και ευκαιρίες γνωριμίας και εξοικείωσης με διαφορετικά άτομα και πολιτισμούς



-Χρειάζεται τα παιδιά να έχουν μαζί τους κάποια συγκεκριμένα πράγματα?  
Η προσκοπική στολή και ένας βασικός εξοπλισμός για δράσεις outdoor (όπως στρώμα, υπνόσακος, παγούρι κτλ) καθώς και τα προσωπικά είδη κάθε παιδιού ή εφήβου, επαρκούν για να συμμετέχει στις προσκοπικές δράσεις υπαίθρου. 

-Αν κάποιος θέλει να βοηθήσει εθελοντικά?  
Η Προσκοπική Κίνηση στηρίζεται στην προσφορά των εθελοντών της. Τα Ενήλικα Στελέχη της αφιερώνουν χρόνο για τον προγραμματισμό και την υλοποίηση του Προσκοπικού Προγράμματος. Η Προσκοπική Κίνηση παρέχει στους ενήλικες εθελοντές ολοκληρωμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης, με σύγχρονα εργαλεία, με σκοπό να ανταπεξέλθουν στις ανάγκες του Προσκοπικού προγράμματος. Το Προσκοπικό Παιχνίδι είναι εύκολο, απλό, κατανοητό και δεν χρειάζεται εξειδίκευση καμιάς μορφής. Οι εκπαιδεύσεις που παρέχει η Προσκοπική Κίνηση χρησιμοποιούν σύγχρονα εργαλεία αλλά και την έντονη βιωματική εκπαίδευση προκειμένου να βοηθήσουν τους εθελοντές να ξεπεράσουν τα όποια εμπόδια έχουν στην μάθηση και να τους εφοδιάσει με τις θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις που χρειάζονται για να μπορέσουν με επιτυχία να υλοποιήσουν το Προσκοπικό Πρόγραμμα και να πραγματοποιήσουν με ασφάλεια εκδρομές και κατασκηνώσεις! 

-Τα παιδιά ενδιαφέρονται και καταλαβαίνουν όρους όπως η βιώσιμη ανάπτυξη?  
Η Προσκοπική Μέθοδος Διαπαιδαγώγησης είναι ο τρόπος τον οποίο χρησιμοποιεί ο Προσκοπισμός για να επιτύχει τους εκπαιδευτικούς του σκοπούς. Η μέθοδος αυτή βασίζεται στην αυτοεκπαίδευση, την προοδευτικότητα, την αυτενέργεια. Ορισμένα από τα βασικά εργαλεία της είναι η μάθηση μέσα από την πράξη , η δράση σε μικρές ομάδες και  το προσωπικό παράδειγμα. Ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα των παιδιών ακόμη και οι πιο δυσνόητες έννοιες προσεγγίζονται με τέτοιον τρόπο ώστε να γίνονται κατανοητές και εύληπτες από όλους. Παραδείγματος χάριν, η έννοια της βιώσιμης ανάπτυξης ενσωματώνεται με πρακτικό τρόπο στα παιχνίδια, τις εκπαιδευτικές αλλά και τις καθημερινές δραστηριότητες. Έτσι τα παιδιά διαμορφώνοντας από μικρή ηλικία σωστές συνήθειες και στάσεις ζωής συνεχίζουν να τις εφαρμόζουν και στην ενήλικη ζωή τους.

-Ποιες περιοχές προτιμάτε για δραστηριότητες?   
Οι Πρόσκοποι δραστηριοποιούνται σε όλα τα περιβάλλοντα. Ανεξάρτητα με το αν βρίσκονται μέσα σε πόλη, στο βουνό ή στην θάλασσα, δομούν έτσι το πρόγραμμά τους ώστε τα παιδιά και οι έφηβοι να απολαμβάνουν έναν συνδυασμό δραστηριοτήτων που να εξάπτουν τη φαντασία τους και να καλύπτει την ανάγκη τους για παιχνίδι, ανακάλυψη και περιπέτεια.



– Ποια τα κύρια εφόδια που αποκομίζει ένα παιδί? 
Μέσα από ένα πλούσιο πρόγραμμα δράσεων και δραστηριοτήτων που στο μεγαλύτερο ποσοστό τους πραγματοποιούνται στο ύπαιθρο, τα παιδιά:
  • ανακαλύπτουν τον εαυτό τους, τις δυνάμεις και τις δεξιότητές τους,
  • κατακτούν τη γνώση μέσα από την εμπειρική διαδικασία και τον πειραματισμό, και μετά καλούνται να τη μεταδώσουν στους μικρότερους
  • μαθαίνουν τι σημαίνει ομαδική προσπάθεια αλλά και πρωτοβουλία, αυτενέργεια και συνεργασία, προκειμένου να πετύχουμε έναν κοινό στόχο,
  • εξοικειώνονται με τη συνεχή προσπάθεια και μαθαίνουν να μην φοβούνται την αποτυχία, να απολαμβάνουν και να μοιράζονται την επιτυχία
  • δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους και αναμετρώνται με τον εαυτό τους αποκτώντας αυτοπεποίθηση και σεβασμό για τους άλλους αλλά και την ίδια τη φύση
  • μαθαίνουν να αγαπούν και να προστατεύουν το περιβάλλον και γίνονται ενσυνείδητοι υποστηρικτές και πρεσβευτές του φυσικού πλούτου και της ιστορίας της χώρας τους
  • ανακαλύπτουν τη χαρά της ανιδιοτελούς προσφοράς προς το συνάνθρωπο και την κοινωνία και την έννοια του εθελοντισμού και του εθελοντή, έχοντας τον ίδιο τους τον εαυτό σαν παράδειγμα
και μέσα από όλη αυτή τη διαδικασία ωριμάζουν, κοινωνικοποιούνται και γίνονται υπεύθυνα άτομα, με κριτική σκέψη, αυτοπεποίθηση και φαντασία.

– Μετά τα 18 μπορεί κάποιος να συμμετέχει? 
Η συμμετοχή στην Προσκοπική Κίνηση εκτός από την ηλικία εισαγωγής σε αυτή (τα 7 έτη) δεν έχει ηλικιακό περιορισμό. Δεκτοί στην Προσκοπική Κίνηση μπορούν να γίνουν ανά πάσα στιγμή και ενήλικες που δεν έχουν υπάρξει Πρόσκοποι στην παιδική ή εφηβική τους ηλικία. Ποτέ δεν είναι αργά για κάποιον να ασχοληθεί με τον Προσκοπισμό. Όποιος το επιθυμεί μπορεί να ασχολείται μέχρι τα βαθιά του γεράματα.