Η 13η Ομάδα Ισραηλιτών Προσκόπων Αθηνών
Αρθρογραφος: Ιστορικό ΑρχείοΗμ/νια Έκδοσης: 24/01/2019Κατηγορίες: Σαν σήμερα, Προσκοπική Ιστορία
Η πρώτη προσπάθεια δημιουργίας Ισραηλίτικης προσκοπικής Ομάδας καταγράφεται το 1927 στο περιοδικό Προσκοπικός Κήρυξ [1] που αναφέρει ότι «στην Αθήνα προσεχώς θα δημιουργηθεί Ισραηλιτική προσκοπική ομάδα υπό τον Ματατίαν». Η προσπάθεια αυτή όμως δεν προχώρησε. Μερικά χρόνια αργότερα ξεκίνησε η ίδρυση της 13ης Προσκοπικής Ομάδας Ισραηλιτών "Μακκαβαίων" Αθηνών, που οφείλεται σε τρεις Έλληνες, Ισραηλίτες το θρήσκευμα, ένθερμους υποστηρικτές της προσκοπικής ιδέας.
Ο επί χρόνια (1906-1931) Αρχιραββίνος Αθηνών Ιωσήφ ντε Τσάβες, συνέλαβε το 1928 την ιδέα της ιδρύσεως μιας προσκοπικής ομάδας Ισραηλιτοπαίδων, μέσα στα πλαίσια του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων. Η ιδέα αυτή συζητήθηκε τότε μεταξύ του Αρχιραββίνου, του γιου του Γκεβερούλ ντε Τσάβες και του Δαβίδ Μ. Σκινεζέ, διαπιστώθηκε όμως ότι η ίδρυση της ομάδας δεν ήταν δυνατή εξ αιτίας της ελλείψεως καταλλήλων στελεχών. Για το λόγο αυτό, η ίδρυση αναβλήθηκε μέχρι να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις που θα την επέτρεπαν.
Πέντε περίπου χρόνια αργότερα, τον Μάρτιο του 1933, οι Δαυίδ Μ. Σκινεζές και ο Γκεβερούλ ντε Τσάβες αποφάσισαν να ξαναπροσπαθήσουν, ώστε η ίδρυση της προσκοπικής ομάδας να γίνει πραγματικότητα. Αφού έγιναν οι κατάλληλες ενέργειες, η ίδρυση της εγκρίθηκε από το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων, το οποίο διόρισε Αρχηγό της ομάδας τον Δαυίδ Μ. Σκινεζέ και προσωρινό βοηθό του τον Γκεβερούλ ντε Τσάβες. Η έγκριση του Σ.Ε.Π περιλάμβανε ακόμη τον αριθμό της ομάδας (13η), με την ονομασία της "Ισραηλιτών Προσκόπων Μακκαβαίων" και τέλος το δικαίωμα της έπαρσης της ελληνικής και της εβραϊκής σημαίας.
Η ορκωμοσία της νεοσυσταθείσας 13ης Ομάδος Αθηνών (Ισραηλιτοπαίδων) έγινε στην αίθουσα του 61ου Δημοτικού Σχολείου Αθηνών στις 22 Ιουλίου του 1933 .[2] Έκτοτε, η Προσκοπική Ομάδα πήρε μέρος σε πλήθος εκδρομών και εκδηλώσεων προσκοπικού ενδιαφέροντος. Όπως αναφέρεται στο Ημερολόγιο της Ομάδας, ο ζήλος, η δουλειά, η εκπαίδευση των παιδιών και η γρήγορη απόκτηση προσκοπικών γνώσεων είχαν ως αποτέλεσμα την παρουσίαση των πρώτων 15 προσκόπων στο μικρό χρονικό διάστημα των τριών μηνών από την ίδρυση της. Στο διάστημα αυτό, ο υπαρχηγός της Ομάδας, Ενωμοτάρχης τότε Ιωσήφ Ν. Κοέν που ανήκε στη 15η Ομάδα Αθηνών, προστέθηκε στην 13η Ομάδα και αποτέλεσε έκτοτε μόνιμο μέλος της. Η 13η Ομάδα στεγάστηκε σε χώρο του 18ου Δημοτικού Εβραϊκού Σχολείου Αθηνών.
Ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το Ημερολόγιο της Ομάδος: «Σε μίαν γενική εκδρομή όλων των προσκόπων της περιφέρειας Αθηνών στην Καλογρέζα, η 13η Ομάς έλαβε κι αυτή μέρος και κατασκήνωσε με όλο το υλικό της όπως οι άλλες. Μετά την έπαρση της Ελληνικής και της Εβραϊκής σημαίας, μας επιθεώρησε ο γενικός Αρχηγός των Προσκόπων ο τότε Διάδοχος και σήμερον Βασιλεύς Παύλος ο Α'. Όταν δε η Α. Μ. έφτασε εις τον τόπον της κατασκηνώσεώς μας, με ενθουσιασμό συνεχάρη τον Αρχηγό λέγοντας :"Είμαι πολύ ευτυχής που βλέπω με χαρά μια προσκοπική ομάδα Ισραηλιτών ειςτο πλαίσιο του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων" αφού ήδη είχε παρατηρήσει την Εβραϊκή Σημαία". Τον ίδιο χρόνο, η Ομάδα πήρε μέρος στη Γενική συγκέντρωση των Προσκόπων Μακκαβαίων της Ελλάδος, στην "Μακκαβιάδα" της Θεσσαλονίκης, η οποία διήρκεσε δέκα ημέρες. Εκεί η 9μελής αντιπροσωπεία της Ομάδας, με επικεφαλής τον Αρχηγό Δαυίδ Μ. Σκινεζέ κατέθεσε στεφάνι στο Μνημείο των Πεσόντων.
Το 1939 λόγω της δια αναγκαστικού νόμου συγχώνευσης του ΣΕΠ με την ΕΟΝ, της κυβερνήσεως Μεταξά η 13η Ομάδα αναγκάστηκε να παραδώσει και εκείνη το υλικό της στην Εθνική Οργάνωση Νεολαίας (Ε.Ο.Ν). Τα μοναδικά υπάρχοντα της Ομάδας που παρέμειναν στην κατοχή των μελών της ήταν οι δύο σημαίες: η Ελληνική και η Εβραϊκή. Έτσι, η Ομάδα διαλύθηκε επίσημα, αλλά τα μέλη της δεν έπαψαν ποτέ να συνδέονται με την προσκοπική υπόσχεση. [Στοιχεία από το Ημερολόγιο της Ομάδας) [3]
[1] Περιοδικό "Προσκοπικός Κήρυξ", 2/1927. Βλέπε και Αναμνήσεις του Ιωχ. Ν. Βιτάλ στο περιοδικό «Χρονικά», Έκδοση του Κεντρικού Ισραηλίτικου Συμβουλίου, Τεύχος 181, 9-11/ 2002. (Ο Ιωχανάς- Νούλης Βιτάλ διατέλεσε Αρχηγός της 13ης Ομάδος Προσκόπων Αθηνών)
[2] Εφημερίδα ''Αθηναϊκά Νέα'', 23/7/1933
[3] Ημερολόγιο της 13ης Προσκοπικής Ομάδος Αθηνών, Εβραϊκό Μουσείο Αθήνα.
Φωτογραφίες: 1) Από την τελετή υπόσχεσης της 13ης Ομάδας Ισραηλιτών Προσκόπων Αθηνών το 1933, και 2) εκδρομή της ίδιας ομάδας το 1935. Οι φωτογραφίες είναι ευγενική παραχώρηση του Εβραϊκού Μουσείου Ελλάδος.
* To κείμενο είναι του Χρ. Σταθόπουλου, Δρ. Κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, και έγινε στο πλαίσιο διδακτορικής διατριβής, με ιδιαίτερες ευχαριστίες για την ουσιαστική βοήθεια στην ολοκλήρωση της έρευνας στο Εβραϊκό Μουσείο Αθηνών και το Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβούλιο.