Από τους προσκόπους οι πρώτες κατασκηνώσεις

Ήταν Ιούνιος του 1912. Τα σχολεία είχαν μόλις τελειώσει. Ο γυμναστής Αθ. Λευκαδίτης μαζί με τους μαθητές - προσκόπους των πρώτων ομάδων είχαν πλέον αρκετό ελεύθερο χρόνο. Γι’ αυτό ήταν πια καιρός να εφαρμοστεί και στην Ελλάδα μια πολυήμερη εκδρομή των προσκόπων στο ύπαιθρο. Έτσι πραγματοποιήθηκε η πρώτη προσκοπική κατασκήνωση για τους Έλληνες Προσκόπους.

Μέχρι τότε η οργανωμένη διαβίωση στη φύση γίνονταν μόνο από τον Στρατό που έπρεπε να μετακινηθεί για τις ανάγκες κάποιας εκστρατείας από έναν τόπο σε έναν άλλο. Φυσικά δεν υπήρχαν καταστήματα με εκδρομικά είδη, ούτε φυσικά ειδικός εξοπλισμός για ιδιώτες! Για αυτό και οι πρώτες σκηνές των προσκόπων παραχωρήθηκαν από το Υπουργείο Στρατιωτικών. Όπως μαθαίνουμε από τον Ησαΐα Ησαΐα, ο λοχαγός Μηχανικού (και πρόσκοπος) Γ. Βαλέτας κατάφερε να εξασφαλίσει σημαντική βοήθεια εφοδίων, προκειμένου να οργανωθεί και να λειτουργήσει η πρώτη κατασκήνωση στην Ελλάδα. 

Σε αυτήν συμμετείχαν περίπου εξήντα πρόσκοποι από τις Ομάδες των Αθηνών μαζί με τους Αρχηγούς τους. Κύριος διοργανωτής ήταν ο Αθανάσιος Λευκαδίτης μαζί με τον Κωνσταντίνο Μέλα, Νίκο Πασπάτη και Γ. Πανά.

Για οκτώ ημέρες τα παιδιά έζησαν τη ζωή στο ύπαιθρο στο τότε δάσος της Μαγκουφάνας (στη σημερινή Πεύκη της Αττικής). Μαζί με τις ποικίλες προσκοπικές γνώσεις στη φύση που εφάρμοζαν πια σε ανοικτό χώρο, είχαν την ευκαιρία νυκτερινών παιχνιδιών και φυσικά εξερεύνησης.

H πρωτοποριακή για την ελληνική νεολαία δραστηριότητα είχε ενθουσιάσει τον τότε Πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο. Συνοδευόμενος από τον Υπουργό Παιδείας Ιωάννη Τσιριμώκο επισκέφτηκε την κατασκήνωση και μετέφερε στον Αθ. Λευκαδίτη τον ενθουσιασμό του για την ξεχωριστή δράση των Ελλήνων Προσκόπων. Μάλιστα, δοκίμασε και το συσσίτιο της ημέρας, του άρεσε τόσο που θέλησε να δώσει ο ίδιος τα συγχαρητήρια στους μικρούς μάγειρες Αθ. Μάτεση και Γ. Κοντολέοντα. 

Τον χώρο της κατασκήνωσης των προσκόπων στη Μαγκουφάνα επισκέφτηκαν μαζί με τους γονείς των παιδιών και πολλά μέλη της καλής κοινωνίας της Αθήνας. Όλοι ήθελαν φυσικά να δούνε από κοντά τον νέο τρόπο διαπαιδαγώγησης της ελληνικής νεολαίας. Όπως θα γράψει αργότερα ο ακαδημαϊκός Νικόλαος Λούρος: «…Στις κατασκηνώσεις μάθαμε από κοντά τις δυσκολίες και την αυτενέργεια, την τάξη και την υγεία. Πετάξαμε τη νωθρότητα και τις φανέλες της μαμάς και σιγά σιγά γινόμαστε άντρες με σεμνότητα και αντίληψη ευθύνης».

Ο Αθ. Λευκαδίτης ήταν αυτός που όχι απλά έκανε τις πρώτες κατασκηνώσεις για τους Έλληνες Προσκόπους, αλλά μπορούμε να πούμε έμαθε όλη την Ελλάδα την χαρά και την αξία της νέας γενιάς να έρχεται σε επαφή με την φύση. Ήδη, το 1911 με τη συνεργασία του Δήμου Αθηναίων είχε δημιουργήσει τις πρώτες Παιδικές Εξοχές στη περιοχή της Βουλιαγμένης. Εκεί παιδιά χωρίς οικογένεια έμεναν σε οικίσκους για λίγες εβδομάδες μέσα στο καλοκαίρι, έχοντας κάποιο καθημερινό πρόγραμμα δραστηριοτήτων. Δικαίως λοιπον, μπορεί ο καθένας να αποκαλέσει τον Αθανάσιο Λευκαδίτη ως «πατέρα» της κατασκήνωσης στην Ελλάδα.

* Στη τελευταία φωτογραφία ο Ελ. Βενιζέλος παρακολουθεί μαζί με τους πρώτους Έλληνες Προσκόπους σε ασκήσεις σηματοδοσίας στην εκδρομή της Μαγκουφάνας το 1912. 

Διαβάστε περισσότερα:

Ησαϊα Ησαϊα, Η ιστορία του Ελληνικού Προσκοπισμού, Β` Έκδοση, ΣΕΠ:2011

Νίκου Κουρκουρή, Ελληνικός Προσκοπισμός 1910-1935 – Αθανάσιος Λευκαδίτης, Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, 2009