Η Μάθηση μέσα από την Πράξη

Αρθρογραφος: Ομάδα Σύνταξης
Ημ/νια Έκδοσης: 19/03/2021
Κατηγορίες: Έρευνες


Όταν η Nicky Morgan έγινε υπουργός Παιδείας του Ηνωμένου Βασιλείου τον Ιούλιο του 2014, η εκπαίδευση με επίκεντρο την αγωγή, την καλλιέργεια του χαρακτήρα του ατόμου – αυτή που αναπτύσσει ικανότητες όπως η ανθεκτικότητα και η ενσυναίσθηση – ανήλθε στην πρώτη θέση των θεμάτων που απασχόλησαν το υπουργείο. Αυτό ήταν αποτέλεσμα, και αντανακλά στην ανησυχία που διακατέχει τους επαγγελματίες και τους εργοδότες, ότι η εκπαίδευση έχει περιοριστεί σε ένα ρόλο που θέλει τους φοιτητές απλά να περνούν τις εξετάσεις, και ότι δεν τους προετοιμάζει να αντιμετωπίσουν τις μεγάλες προκλήσεις της ζωής ως ενήλικες. Επίσης έχει αναπτυχθεί μια έντονη τάση που υποστηρίζει ότι η συμμετοχή σε δραστηριότητες της μη τυπικής μάθησης, όπως ο αθλητισμός, το θέατρο, η δημόσια συζήτηση, δραστηριότητες που ως επί το πλείστον πραγματοποιούνται εκτός του σχολείου και της τάξης, βοηθούν στην ανάπτυξη τέτοιων στοιχείων στο χαρακτήρα των ατόμων. 

Έτσι η εκπαίδευση με επίκεντρο την αγωγή και την ανάπτυξη του χαρακτήρα βρέθηκε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος. 

Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε (το 2015) , αναφέρεται ότι τα στοιχεία αυτά του χαρακτήρα ενισχύουν την ακαδημαϊκή επίδοση των νέων, και επηρεάζουν θετικά την ζωή τους όταν ενηλικιωθούν σε τομείς όπως στην υγεία, στην ευμάρεια, και στην καριέρα τους. Η δε συμμετοχή σε δραστηριότητες που έχουν σχέση με τη μη τυπική μάθηση, και λαμβάνουν χώρα έξω από την τάξη, παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη αυτών των χαρακτηριστικών.     

Στην έρευνα αυτή επίσης εξετάσθηκε κατά πόσο είναι εδραιωμένη η μη τυπική μάθηση στο εκπαιδευτικό σύστημα του Ηνωμένου Βασιλείου, και δείχνει ότι μεγάλο ποσοστό των νέων του Ηνωμένου Βασιλείου – ιδιαίτερα αυτών που προέρχονται από μειονεκτικό περιβάλλον – δεν έχουν τις ίδιες ευκαιρίες να πάρουν μέρος σε δραστηριότητες που σχετίζονται με τη μη τυπική μάθηση, με συνέπεια να μην αναπτύσσουν βασικές, χρήσιμες και απαραίτητες δεξιότητες. Σημαντικό είναι επίσης το γεγονός ότι η πλειοψηφία των εκπαιδευτικών θεωρούν τη μη τυπική μάθηση ως αναγκαία και σημαντική, και θα ήθελαν να έχει μεγαλύτερο ρόλο και συμμετοχή στο εκπαιδευτικό σύστημα.  

Στην έρευνα συμμετείχαν 1009 νέοι ηλικίας 14 έως 18 ετών, και 800 εκπαιδευτικοί από την Αγγλία, την Ουαλία, και τη Σκωτία. Επίσης για να έχουμε και την εικόνα για τον τρόπο που το εκπαιδευτικό σύστημα θα μπορούσε να υιοθετήσει στοιχεία της μη τυπικής μάθησης, πραγματοποιήθηκε μια εκτενής έρευνα στο Σώμα Προσκόπων του Ηνωμένου Βασιλείου με την συμμετοχή 1125 ενηλίκων στελεχών και 1172 νέων ηλικίας 12 έως 25 ετών. Επιπλέον πραγματοποιήθηκαν εργαστήρια με την συμμετοχή εθελοντών που είναι και εκπαιδευτικοί ή διευθυντές σε σχολεία, καθώς και εθνογραφικές περιπτώσεις σπουδών σε σχολεία και Προσκοπικά Συστήματα που έχουν αναπτύξει συνεργασίες. Οι έρευνες στις περιπτώσεις σπουδών διερεύνησαν τις σχέσεις και τις συμπεριφορές που αναπτύχθηκαν από την αλληλεπίδραση και την συνεργασία μεταξύ των δυο εκπαιδευτικών συστημάτων, την σχέση και τα μοντέλα που μπορεί να αναπτυχθούν από αυτή την συνεργασία και τις προκλήσεις που υπάρχουν. Τα αποτελέσματα από αυτές τις περιπτώσεις σπουδών είναι επομένως χρήσιμα σε όσους σχεδιάζουν εκπαιδευτικά συστήματα και αποφασίζουν για αυτά, σε εκπαιδευτικούς και γενικότερα σε όσους ασχολούνται με τη μη τυπική μάθηση. 

Τα Ευρήματα σε τίτλους …  

Οι νέοι και αυτοί που είναι Πρόσκοποι 
Η μελέτη μας δείχνει ότι μεταξύ των νέων ηλικίας 14 – 18 ετών και των νεαρών Προσκόπων υπάρχουν σημαντικές και ενδιαφέρουσες διαφορές αναφορικά με τις κοινωνικές και τις  συναισθηματικές δεξιότητες, τις ευκαιρίες να συμμετέχουν στη μη τυπική μάθηση, και την επιθυμία τους να τους προσφέρονται περισσότερες ευκαιρίες.  Υπάρχει επιθυμία να διατίθενται περισσότερες ευκαιρίες της μη τυπικής μάθησης στο πλαίσιο του σχολείου μεταξύ των μαθητών, και ειδικότερα δραστηριότητες που προσφέρουν οργανώσεις όπως οι Πρόσκοποι. 

Οι εκπαιδευτικοί 
Η μελέτη μας στους εκπαιδευτικούς και τα εργαστήρια που πραγματοποιήσαμε έδειξαν ότι υπήρχε μεγάλη υποστήριξη να υπάρχουν σε μόνιμη βάση δραστηριότητες μη τυπικής μάθησης στο εκπαιδευτικό σύστημα. Θεωρούν ότι αυτές οι δραστηριότητες θα είναι ωφέλιμες στους μαθητές τους. Επίσης είναι αρνητικοί στην άποψη ότι το σχολείο θα πρέπει να προσφέρει μόνο τις  κλασσικές μεθόδους διδασκαλίας και μάθησης. Απεναντίας επιθυμούν η μη τυπική μάθηση να αποτελεί μέρος του εθνικού προγράμματος σπουδών. 

Ενήλικα στελέχη Πρόσκοποι 
 Η ενσωμάτωση της μη τυπικής μάθησης στο εκπαιδευτικό σύστημα απαιτεί δέσμευση και υποστήριξη από τους οργανισμούς που παρέχουν μη τυπική μάθηση και τα ενήλικα στελέχη τους. Η μελέτη στη λειτουργία των Προσκόπων και τα εργαστήρια που πραγματοποιήθηκαν έδειξαν ότι:
  • Πολλοί από τους εκπαιδευτικούς που είναι και στελέχη στους Προσκόπους θεωρούν ότι έχουν ωφεληθεί από την ενασχόλησή στην Κίνηση. Ο Προσκοπισμός τους έδωσε την ευκαιρία να εξετάσουν και να εφαρμόσουν εναλλακτικές παιδαγωγικές μεθόδους, και να αλληλεπιδράσουν με μαθητές σε ένα διαφορετικό περιβάλλον και συνθήκες από αυτές που υπάρχουν σε μια τάξη. 
  • Πιστεύουν πως η συμμετοχή στον Προσκοπισμό πρέπει να είναι εθελοντική και ότι βασικά στοιχεία και χαρακτηριστικά της Κίνησης, όπως ο Νόμος και η Υπόσχεση, η μάθηση μέσα από την πράξη κλπ, πρέπει να «προστατευτούν». 
  • Τα αποτελέσματα από τις σπουδές περιπτώσεων έδειξαν ότι υπάρχει ποικιλία στους τρόπους προσέγγισης και συνεργασίας μεταξύ Προσκοπισμού και των σχολείων. 



Απόδοση στα Ελληνικά: Γιώργος Χουρδάκης