100 Χρόνια από την επίσκεψη Baden Powell στους Έλληνες Προσκόπους Αιγύπτου
Αρθρογραφος: Ιστορικό ΑρχείοΗμ/νια Έκδοσης: 20/02/2021Κατηγορίες: Σαν σήμερα, Προσκοπική Ιστορία
Σήμερα, σας μεταφέρουμε ένα κομμάτι από τον πλούτο των περιοδικών της Προσκοπική Βιβλιοθήκης, και συγκεκριμένα στοιχεία για την πρώτη, ιστορική επίσκεψη του ιδρυτή του Παγκόσμιου Προσκοπισμού Baden Powell στους προσκόπους της Αιγύπτου και στην ελληνική παροικία σε Πόρτ Σάιδ και Κάϊρο.
Τις πλούσιες περιγραφές τις μεταφέρει ο Ιωάννης Βαλλάς, αρχηγός Προσκόπων, μέσα από την ανταπόκριση που είχε στείλει από το Κάϊρο και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό του Σ.Ε.Π. «Η Ζωή των Προσκόπων» στο τεύχος 21 τον Απρίλιο του 1921.
Η Άφιξη του Στρατηγού SIR BADEN POWELL στο Κάϊρο.
«Εκπληρώνοντας την εκφρασθείσα επιθυμία των Διεθνών Προσκοπικών Σωμάτων στο Κάϊρο, να τις επιστρεφθεί και να τις επιθεωρήσει κατά την επιστροφή του από την Ινδία ταξιδεύοντας με το Ατμόπλοιο «Narkunda» , ο Μέγας Πρόσκοπος και επίτιμος Γενικός του Σώματος μας Αρχηγός, αποβιβάστηκε την 21 Μαρτίου (9 Απριλίου) του 1921 στο Πόρτ Σάιδ για να μεταβεί από εκεί σιδηροδρομικώς στο Κάϊρο.
Από νωρίς το απόγευμα στις 4:30 μ. μ, στον σιδηροδρομικό Σταθμό είχαν συγκεντρωθεί αντιπροσωπείες Άγγλων, Αρμενίων, Αιγυπτίων, Ελλήνων και Εβραίων προσκόπων καθώς και Αγγλίδες και Εβραίες προσκοπίνες για να χαιρετίσουν τον Στρατηγό.
Στις 5:10 η ταχεία αμαξοστοιχία Πόρτ Σάιδ – Καΐρου ασθμαίνουσα και κατάκοπη από την μακρύ και επίπονο σιδηροδρομικό ταξίδι της, εισήλθε στον σταθμό μεταφέρουσα τον Πρόσκοπο του Προσκοπισμού μετά της συζύγου του Λαίδης Πάουελ, τον οποίο μετά τόσης ανυπομονησίας και ενδιαφέροντος περιμέναμε να δούμε.
Ο θαλερός πρεσβύτης με την διακρίνουσα αυτόν διορατικότητα και ευθυμία επιθεώρησε την τιμητική φρουρά, η οποία αποτελείτο από τους προσκόπους όλων των προαναφερόμενων Εθνών.
Σε απάντηση της προσφωνήσεως την οποία του απεύθυνε στα Αγγλικά ο Ιωάννης Βαλλάς Αρχηγός του Ελληνικού Σώματος για το καλώς ήρθατε, ο Στρατηγός απάντησε ευχαριστώντας τον και τόνισε ότι ανέκαθεν ήταν θαυμαστής του Ελληνικού Προσκοπισμού λέγοντας, «Λυπούμαι που δεν φορώ την στολή μου για να σας δείξω το Ελληνικό Παράσημο που κοσμεί τα στήθη μου και για το οποίο είμαι υπερήφανος».
Μόλις τελείωσε την επιθεώρηση της τιμητικής φρουράς, ο Στρατηγός μετά της Λαίδης Lady Powell επιβιβάστηκε σε αυτοκίνητο, το οποίο είχε στείλει ο Ύπατος Αρμοστής Υποκόμης Allendry και τον ακολούθησε ένα ακόμη αυτοκίνητο που μετέφερε τους Άγγλους και Έλληνες αρχηγούς. Το αυτοκίνητο του Στρατηγού περιστοίχιζαν ποδηλάτες από προσκόπους όλων των εθνών και την πομπή οδηγούσε μια μοτοσυκλέτα την οποία οδηγούσε Άγγλος πρόσκοπος μαζί με ένα αξιωματικό και δύο ιππείς της Αιγυπτιακής Αστυνομίας που άνοιγαν τον δρόμο για να περάσει ο Στρατηγός.
Η συνοδεία ήταν προσκοπική και κατευθύνθηκε στο μέγαρο της Αρμοστείας που θα φιλοξενείτο ο Στρατηγός. Ο Στρατηγός κατευχαριστημένος από την διοργάνωση της συνοδείας ευχαρίστησε τους Άγγλους και τους Έλληνες Αρχηγούς για την εξαιρετική τιμή με την οποία τον περιβάλανε, με το να τον συνοδεύσουν μόνοι μεταξύ τόσων άλλων μέχρι το κατάλυμα του και εξέφρασε και πάλι τον θαυμασμό του για τους Έλληνες στους ανώτερους Άγγλους Αξιωματικούς που τον υποδέχτηκαν στην Αρμοστεία.
Ο Στρατηγός Sir Robert Baden Powell αναχώρησε την επομένη για Παλαιστίνη, με σκοπό να επιστρέψει από εκεί το Σάββατο 9 Απριλίου για τη Διεθνή Προσκοπική Συνάντηση που θα διοργανώνετο προς τιμή του.
Το Αρχηγείο του Συστήματος των Ομάδων Καΐρου μόλις πληροφορήθηκε την είδηση της μετάβασης του στην Παλαιστίνη τηλεγράφησε στο Ελληνικό Προσκοπικό Σώμα στα Ιεροσόλυμα για να υποδεχθεί τον Στρατηγό, σημείο που του προξένησε μεγάλη και θετική εντύπωση να βλέπει όπου πηγαίνει Ελληνικές Προσκοπικές Ομάδες.2
Η Διεθνής Προσκοπική Συγκέντρωση.
Το Σάββατο22 Μαρτίου (9 Απριλίου) στο γήπεδο του National Sporting Club της Γκεζίρας μαζεύτηκαν στις 2:30 μ.μ. όλα τα διεθνή προσκοπικά Σώματος στην πόλη μας ήτοι: Αγγλικό, Ελληνικό, Αιγυπτιακό, Γαλλικό, Ιταλικό, Αρμενικό, Ισραηλίτικο, καθώς και οι θήλεις πρόσκοποι (Girl Guides), Αγγλίδες και Αιγύπτιες για την επιθεώρηση από τον Στρατηγό. Η συγκέντρωση ήταν πρωτοφανής για τα χρονικά της Διεθνούς Προσκοπικής κίνησης. Ήταν σαν ένα είδος "Jamboree" στο Κάϊρο.
Στις 3 μ.μ. έφθασε στο γήπεδο ο Στρατηγός μετά της Λαίδης Lady Powell και δεν εφαίνετο παρά μόνο ένας Άγγλος σαλπιγκτής, ο οποίος σάλπισε τον χαιρετισμό και ο Άγγλος Έφορος των Ομάδων W.C.Harvey που τον υποδέχθηκε. Οι δε πρόσκοποι δεν ήσαν ορατοί καθώς ήσαν κρυμμένοι πίσω από τους γύρω θάμνους. Με το μακρό σφύριγμα του Άγγλου Εφόρου πετάχτηκαν από τους γύρω θάμνους οι πρόσκοποι όλων των Εθνοτήτων και με τροχάδην έφθασαν στις προκαθορισμένες τους θέσεις. Στο κέντρο του στίβου ήταν η σημαία της Αγγλίας χρησιμεύουσα σαν βάση και γύρω της παρατάχθηκαν όλα τα σώματα και αποτέλεσαν ένα είδος τροχού. Του Στρατηγού του άρεσε πολύ αυτός ο τρόπος της αυτό στιγμιαίας παρουσιάσεως και άρχισε την επιθεώρηση όλη της παρατάξεως κατά σειρά. Όταν ο Στρατηγός έφθασε στο δικό μας Σώμα και αντίκρισε την Γαλανόλευκο Σημαία μας έκανε δύο βήματα πίσω και στάθηκε προσοχή. Χαιρέτισε τη Σημαία μας ζωηρά και στη συνέχεια χαιρέτισε με εξαιρετική ευμένεια τον Έφορο των Ομάδων Καΐρου Δ Χρήστοβιτς και εμένα. Έλαβα τον λόγο και τον χαιρέτισα Αγγλιστί και του παρουσίασα τον Μάρκο Λιούφη3, τον ιδρυτή των προσκόπων Καΐρου και των Ιεροσολύμων, ο οποίος έλαβε θερμά συγχαρητήρια από τον Στρατηγό. Ο Στρατηγός τον ρώτησε πότε ιδρύθηκαν οι Έλληνες πρόσκοποι στο Κάϊρο και του δόθηκε η απάντηση ότι ιδρύθηκαν τον Αύγουστο του 1913, πράγμα το οποίο πολύ τον ευχαρίστησε.
Αρχίζει η επιθεώρηση του δικού μας Σώματος. Ο Μέγας αυτός πρόσκοπος εξετάζει τα πάντα με απαράμιλλο διορατικότητα και συγχαίρει τον Έφορο και τους Αρχηγούς. Του προξενούν ιδιαίτερη εντύπωση τα σακίδια των πρώτων βοηθειών και εξαίρει το απλό και πρακτικό σχήμα τους. Ο Έφορος των Ομάδων Δ. Χρήστοβιτς, ο οποίος είχε διοργανώσει από την αρχή το τμήμα των πρώτων βοηθειών, δέχεται τα θερμά συγχαρητήρια του Στρατηγού.
Τόσο ο επίτιμος Γενικός μας Αρχηγός, όσο και ο Αρχηγός του Αγγλικού Επιτελείου Στρατηγός Congrewe που τον συνόδευε, εξέφρασαν ιδιαιτέρως την ευαρέσκεια τους για το ευθαλές παράστημα και την καλή διοργάνωση των Ελλήνων Προσκόπων. Σημειωτέο ότι οι Έλληνες πρόσκοποι είμαστε οι πολυπληθέστεροι των λοιπών Σωμάτων.
Μετά το τέλος της επιθεωρήσεως ο Στρατηγός Baden Powell απευθυνόμενος στους προσκόπους όλων των Εθνών είπε:
«Αγαπητοί μου Πρόσκοποι
Είμαι ευτυχής που σας βλέπω εδώ συγκεντρωμένους όλους μαζί και συναδελφωμένους. Το ομολογώ ότι δεν ήλπιζα, ότι εδώ στο Κάϊρο θα εύρισκα τόσο πολλούς προσκόπους και τόσο καλά οργανωμένους. Πιστεύω ότι όλοι θα είστε καλοί πρόσκοποι και ότι έχετε την πλήρη συναίσθηση των καθηκόντων σας, έχοντες σαν αρχή την βάση επί της οποίας στηρίζεται όλο τα προσκοπικό οικοδόμημα το «βοηθάτε αλλήλους». Είναι ευνόητο, ότι όταν τα Έθνη είναι συναδελφωμένα όπως εσείς τώρα είστε με αδελφική αγάπη μαζεμένοι όλοι εδώ και όταν το Έθνη βοηθούν το ένα το άλλο, όπως βοηθιούνται οι πρόσκοποι μεταξύ τους, τότε πόλεμος, το στίγμα αυτό του πολιτισμού, δεν θα υπάρχει. Αυτό που επιδιώκει να πετύχει ο προσκοπισμός.
Τον Αύγουστο του παρελθόντος έτους είχαμε στην Αγγλία, μια διεθνή Προσκοπική Συγκέντρωση το «Jamboree» στην οποία παρέστησαν οι πρόσκοποι 26 διαφορετικών Εθνών από όλα τα μέρη του κόσμου. Βεβαίως ήταν πολλοί περισσότεροι από εσάς και έζησαν λίγες ημέρες στο ίδιο στάδιο αγαπημένοι και συναδελφωμένοι. Την ίδια εντύπωση έχω βλέποντας σας εδώ όλους και δεν κρύβω τη χαρά μου να διακρίνω μεταξύ των Σωμάτων Γάλλους, Έλληνες, Ιταλούς και Αιγύπτιους.
Τώρα δεν θέλω να σας κρατήσω περισσότερο στον ήλιο και σας εύχομαι κάθε ευδοκίμηση και πρόοδο στον Προσκοπισμό, έχοντας σαν βάση της προσκοπικής εργασίας το «βοηθάτε αλλήλους».
Τους ωραίους και μεγάλης σημασίας αυτούς λόγους του Στρατηγού χειροκρότησαν ενθουσιασμένοι όλοι οι πρόσκοποι.
Μετά το λόγο του Επίτιμου Γενικού Αρχηγού μας τα Σώματα αποσύρθηκαν στα ορισμένα για αυτούς μέρη για εκτέλεση προσκοπικής εργασίας, την οποία αργότερα θα επιθεωρούσε ο Στρατηγός.
Εκ των Σωμάτων οι Γάλλοι και οι Ιταλοί ελάχιστα επέδειξαν, οι Άγγλοι ασκήθηκαν στις κραυγές των ενωμοτιών, οι Αρμένιοι έκαναν γεφυροποιία και οι Αιγύπτιοι μαγειρική.
Το ημέτερο Σώμα έκανε ένα καταυλισμό επί ανωμάλου εδάφους, εντός 5 λεπτών της ώρας, επίδειξη πρώτων βοηθειών και σήματα με το διεθνές αλφάβητο.
Μόλις ο Στρατηγός πλησίαζε με τη συνοδεία του στον τόπο του καταυλισμού μας η διμοιρία των τύμπανο - σαλπιγκτών έπαιξε μεγαλοπρεπώς τον χαιρετισμό για τον οποίο ο Επίτιμος Γενικός Αρχηγός μας έμεινε πολύ ευχαριστημένος. Επιθεώρησε κατόπιν τον καταυλισμό εξέφρασε τον θαυμασμό του για την κανονικότητα και ζύγιση των αντισκήνων, λαμβάνοντας υπόψη της διαμορφώσεως του εδάφους προσθέσας ότι ο δια αντισκήνων καταυλισμός είναι πολύ πρακτικός για προσκόπους. Παρακολούθησε την παροχή πρώτων βοηθειών και τα σήματα και αρκέστηκε να πει στους Αρχηγούς που τον περιστοίχιζαν τα πολύ κολακευτικά για το Σώμα μας λόγια «Φαίνεται ότι αυτοί οι πρόσκοποι ξέρουν πολύ καλά τη δουλειά τους» και αποχωρώντας για τη συνέχιση της επιθεωρήσεως και των λοιπών Σωμάτων συνεχάρη και πάλι τον Έφορο και τους Αρχηγούς για την καλή οργάνωση.
Αμέσως μετά την συμπλήρωση της επιθεωρήσεως επιβιβάστηκε μετά της Λαίδης Lady Powell αυτοκινήτου αναχώρησε για το σταθμό του τρένου προκειμένου να αναχωρήσει με την αμαξοστοιχία για την Αλεξάνδρεια.
Τον Στρατηγό χαιρέτησαν όλοι και μετά άρχισαν να αποχωρούν όλα τα Σώματα και έληξε με αυτό τον τρόπο η πρωτοφανής και αλησμόνητη διεθνής προσκοπική συγκέντρωση.
Το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων Καΐρου για να συμπληρώσει τον εορτασμό αυτού του ευτυχούς γεγονότος, της επιθεωρήσεως του Σώματος μας από τον Στρατηγό Sir Robert Baden Powell, μετέβη στο γήπεδο του Προσκοπείου και μετά από την εξήγηση των λόγων του Στρατηγού από τους Αρχηγούς επισφράγισε τη γιορτή με επευφημίες και ζητωκραυγές».
Έρευνα: Χρήστος Σταθόπουλος - Ιστορικό Αρχείο Σ.Ε.Π.
Σημειώσεις:
1. Αναφέρονται δύο ημερομηνίες λόγω παλαιού και νέου ημερολογίου, έτσι η μια ημερομηνία είναι εκείνη της Αιγύπτου κι άλλη της Ελλάδας.
3. ΟΜάρκος Λιούφης είχε ενταχθεί και γνωρίσει τον προσκοπισμό στην Αγγλία κατά τη διάρκεια των σπουδών του.
4. Οι φωτογραφίες είναι από το Αρχείο Μ. Λιούφη - Π.Ε. Αποδήμων (Κάϊρο)