Αθανάσιος Λευκαδίτης. Ο Ιδρυτής του Ελληνικού Προσκοπισμού

To 1908, στο Λονδίνο, διεξάγονται οι 4οι Ολυμπιακοί Αγώνες και Αρχηγός της ελληνικής αθλητικής ομάδας είναι ο γυμναστής Αθανάσιος Λευκαδίτης. 

Παράλληλα, την ίδια χρονιά, ο Άγγλος στρατηγός Robert Stephenson Smyth Baden Powell εκδίδει ένα φυλλάδιο που κάνει πάταγο. Πρόκειται για το περιοδικό Scouting for Boys, που μιλά για μια διαφορετική μέθοδο αγωγής των παιδιών και πέφτει σαν κεραυνός εν αιθρία στη συντηρητική βρετανική κοινωνία. Την τελευταία μέρα των Ολυμπιακών Αγώνων, οι Άγγλοι πρόσκοποι κάνουν επίδειξη του προγράμματος τους στο στάδιο, για να τους γνωρίσει ο κόσμος. Την παράσταση παρακολουθεί και ο Λευκαδίτης, με αποτέλεσμα να του γίνει αμέσως πιστεύω ότι, ο αγγλικός προσκοπισμός θα μπορούσε να εφαρμοστεί κάλλιστα στην Ελλάδα.  Αμέσως, ο Λευκαδίτης διέθεσε τις υπόλοιπες μέρες του στη μελέτη του προσκοπισμού. Ήταν ο καταλληλότερος άνθρωπος, για να εισαγάγει τον προσκοπισμό στην Ελλάδα. 

Η προσπάθειά του αυτή θα βρει γόνιμο έδαφος, στο ελληνικό εκπαιδευτήριο του Δημήτρη Μακρή, όπου την εποχή εκείνη, ο Λευκαδίτης είναι καθηγητής γυμναστικής. Εδώ, θα σχηματίσει τον πρώτο προσκοπικό πυρήνα, με μαθητές του. Η πρώτη ενωμοτία Ελλήνων προσκόπων, με αρχηγό τον ίδιο, αποτελείται από 10 προσκόπους. Το Νοέμβριο του 1910, το όνειρό του γίνεται πραγματικότητα. Εισάγει πλέον επίσημα τον προσκοπισμό στην Ελλάδα, με την ίδρυση της πρώτης προσκοπικής ομάδας. Η Ελλάδα ήταν από τις πρώτες χώρες στον κόσμο, που ίδρυσαν προσκοπικές ομάδες. Όταν οι πρόσκοποι του Λευκαδίτη εμφανίστηκαν με στολή στην Αθήνα, προξένησαν μεγάλη εντύπωση. Την εποχή εκείνη η στολή, το κοντάρι και το σακίδιο στην πλάτη προκαλούσαν την περιέργεια και τα σχόλια των Αθηναίων.

Γρήγορα, η ομάδα άρχισε να προοδεύει. Από τα μέσα του 1911, περιλάμβανε μαθητές από διάφορα σχολεία και έκανε συχνά εκδρομές. Ωστόσο, παρά την προσέλευση νέων μελών, ο Λευκαδίτης δεν μένει ικανοποιημένος. Πιστεύει ότι ο προσκοπισμός πρέπει να γίνει ευρύτερα γνωστός. Γι’ αυτό, το Φεβρουάριο του 1911, οργανώνει διάλεξη, στην οποία εξηγεί τη νέα παιδαγωγική μέθοδο και καλεί τους παριστάμενους να βοηθήσουν. Η απήχηση της διάλεξης ήταν μεγάλη. Διακεκριμένα μέλη της τότε κοινωνίας αναλαμβάνουν να βοηθήσουν. Σχηματίζεται η πρώτη πενταμελής επιτροπή του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων και το Μάιο του 1912, ο Προσκοπισμός λαμβάνει πλέον επίσημη μορφή, αφού με βασιλικό διάταγμα, αναγνωρίζεται το καταστατικό του.

Τον Ιούνιο του 1911, ο Λευκαδίτης οργανώνει την πρώτη προσκοπική κατασκήνωση στο δάσος της Μαγκουφάνας, στη σημερινή Πεύκη και δέχεται τα συγχαρητήρια του τότε πρωθυπουργού της Ελλάδας, Ελευθέριου Βενιζέλου, για την άρτια λειτουργία της.

Το 1912, πραγματοποιεί με τους προσκόπους του, την πρώτη μεγάλη δενδροφύτευση στην Αθήνα, επαναλαμβάνοντας την και τις επόμενες χρονιές και δημιουργώντας μια παράδοση που διατηρείται μέχρι σήμερα.

Το 1914, ο Λευκαδίτης είναι οργανωτής και επικεφαλής της πρώτης μεγάλης επίδειξης προσκόπων, στο Παναθηναϊκό στάδιο, που ενθουσίασε το αθηναϊκό κοινό. Οι 850 πρόσκοποι της Αθήνας και του Πειραιά εντυπωσίασαν τον κόσμο με την οργάνωση, την τάξη και τη μεθοδικότητά τους. Ο τύπος της επόμενης μέρας δημοσίευσε ενθουσιώδεις περιγραφές και σχόλια. Η επίδειξη πραγματοποιήθηκε και τον επόμενο χρόνο, με μεγάλη επιτυχία.

Τον Ιούλιο του 1920, διοργανώνεται στο Λονδίνο το 1ο Παγκόσμιο Προσκοπικό Τζάμπορι. Η Ελλάδα συμμετέχει με 43 προσκόπους και αρχηγό το Λευκαδίτη. 

Το 1926 η τότε δικτατορία του Πάγκαλου, αλλά και αργότερα οι δικτατορίες του Κονδύλη και του Μεταξά, δεν ήθελαν τον δημοκρατικών πεποιθήσεων Αθανάσιο Λευκαδίτη, στη διοίκηση του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων.

Το 1931 και ενώ συνεχιζόταν η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος και ο υπουργός παιδείας Γεώργιος Παπανδρέου ενίσχυαν τις νέες ιδέες. Στο τέλος του σχολικού έτους 1930 -1931, ολόκληρο το Μαράσλειο Διδασκαλείο μεταφέρθηκε στην εξοχή και συνέχισε τα μαθήματά του σε κατασκήνωση, με άριστα αποτελέσματα. Εμπνευστής του πρωτοποριακού αυτού εγχειρήματος ήταν ο Αθανάσιος Λευκαδίτης.

Ο Λευκαδίτης ήταν αγνός χριστιανός, δίκαιος, ταπεινός και φιλάνθρωπος. Ήταν οικονομικά ανεξάρτητος. Αγαπούσε τους συνανθρώπους του και κυρίως τους νέους. Διέθετε χρόνο και χρήματα για το έθνος, την κοινωνία και τα παιδιά, ακόμα και πέρα από τα ελληνικά σύνορα. Δεκάδες ήταν οι δωρεές του, σε ομάδες προσκόπων και οδηγών, στο ΠΙΚΠΑ, σε συλλόγους και σε άπορα παιδιά. Τα πρώτα χτυπήματα κλόνισαν την υγεία του το 1939, όταν η δικτατορία του Μεταξά διέλυσε το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων και το Σώμα Ελληνίδων Οδηγών, για να καταστήσει κυρίαρχη και υποχρεωτική την Εθνική Οργάνωση Νεολαίας, την Ε.Ο.Ν., την οποία ίδρυσε και καθοδηγούσε ο ίδιος ο Μεταξάς.Μόλις άρχισε η κατοχή, η Ε.Ο.Ν. διαλύθηκε. Οι πρόσκοποι άρχισαν να ανασυντάσσονται κρυφά. Αρκετές προσκοπικές ομάδες έκαναν μυστικές συγκεντρώσεις, χωρίς στολή, πότε στο σπίτι του ενός και πότε στο υπόγειο κάποιου άλλου, παρά τις τρομερές στερήσεις και τον κίνδυνο που διέτρεχαν.

Την περίοδο 1941 – 1944, οι Γερμανοί του Χίτλερ και οι Ιταλοί του Μουσολίνι είχαν στερήσει από τον ελληνικό λαό την ελευθερία και το ψωμί του και ο θάνατος θέριζε καθημερινά τους εξαντλημένους από την πείνα Έλληνες. Ο Λευκαδίτης, ηλικιωμένος πια και αδύναμος, έπασχε από μαρασμό και εξάντληση. Το 1943, τα προβλήματα στην υγεία του γίνονται όλο και πιο έντονα. Το νήμα της ζωής του μεγάλου αυτού ευεργέτη, κόπηκε στις 18 Ιουνίου του 1944. 

Παρά τον θάνατο του ιδρυτή , τα επόμενα χρόνια ο προσκοπισμός επεκτάθηκε σε ολόκληρη την Ελλάδα και μέχρι σήμερα είναι ζωντανός και ενεργός δίνοντας την ευκαιρία σε εκατοντάδες νέους να ζήσουν μοναδικές εμπειρίες, καλλιεργώντας το πνεύμα και προσφέροντας απλόχερα βοήθεια στο κοινωνικό σύνολο.